Hidrocentrale nisu zelena energija

Povodom 22. marta Svjetskog dana voda EFEKT koalicija upozorava na sve veću opasnost gradnje akumulacijskih hidrocentrala koje direktno uništavaju vodne ekosisteme Bosne i Hercegovine. Vode u BiH nose veoma bogatu biološku raznolikost, a trećina svih poznatih vrsta kičmenjaka zavisi o slatkovodnim ekosistemima.  Hidrocentrale ih ugrožavaju i na kraju potpuno, nepovratno uništavaju. 

Iako rijeke Bosne i Hercegovine imaju veliki energetski potencijal, ekološkog kapaciteta za gradnju novih hidrocentrala nema, jer su u velikoj mjeri već nepovratno uništeni. Akumulacijske hidrocentrale mijenjaju prirodne riječne tokove u vještačke ekosisteme s potpuno drugačijim životnim uslovima u kojima postojeći organizmi ne mogu opstati. Dolazi do trajnog gubitka plodnog tla, degradacije gornjeg toka rijeka, nestanka vodnih bioraznolikosti, te opadanja kvaliteta vode stvaranjem „efekta bare“. Uslijed truljenja potopljenje vegetacije, akumulacije postaju izvori CO₂ i metana, te stvaraju efekat staklenika, veće prisustvo magle i vlage, a u isto vrijeme potapaju izvore čiste, pitke vode.

Nestajanje i uništavanje vodnih ekosistema gradnjom hidrocentrala nema nikakvo opravdanje, čak ni ekonomsko. Dosadašnje iskustvo je pokazalo da finansijska analiza gradnje centrala obuhvata samo tehničke detalje i profit od proizvodnje električne energije, zanemarujući pritom vanjske troškove, kao što su iseljavanje stanovništva i troškove nastale uništavanjem ekosistema na području akumulacije.

Hidroenergija jeste obnovljiva, ali nije održiva ili zelena energija. Održiva energija je energetski efikasan način proizvodnje i korištenja energije koji ima što manje štetnog uticaja na okoliš.  Akumulacijske hidrocentrale to ne ispunjavaju.

Zbog toga EFEKT koalicija zahtijeva da Federalno ministarstvo energije, rudarstva i industrije, kroz novu strategiju energetskog sektora Federacije BiH, poduzme sve neophodne mjere i spriječi povećavanje proizvodnje električne energije dobijene iz akumulacijskih hidrocentrala.

EFEKT koaliciju su formirali Centar za razvoj i podršku Tuzla, Energis Sarajevo, Ekoforum Zenica, E grupa Zenica, UFFL Lukavac i Zelena akcija Zagreb, u okviru projekta EFEKTivna akcija koju finansira Evropska unija kroz IPA program – Podrška civilnom društvu 2012.