Žalba Evropskoj komisiji zbog “istraživačkog” projekta koji favorizira interes korporacija umjesto javnosti i okoliša

Grupa od 31 organizacije civilnog društva i neformalne grupe iz Bosne i Hercegovina, Finske, Grčke, Irske, Portugala, Slovačke i Španije danas je poslala žalbu Evropskoj komisiji. U svom saopštenju tražimo od EU da preispita istraživački projekat “MIREU” o društvenoj prihvatljivosti rudarstva i metalurgije u evropskim regijama, jer sumnjamo da projekat nije u skladu s postavljenim ciljevima javnog finansiranja. Projekat MIREU trebao je proučavati uska grla u društvu koja nastaju eksploatacijom minerala u EU kroz uključivanje pogođenih zajednica i javnosti. Tvrdimo da taj cilj nije ostvaren na osnovu izvještaja o istraživanju koje su napisali uglavnom profesionalci i subjekti koji su povezani s rudarskom industrijom i koji se zalažu za snažnu reindustrijalizaciju Evrope.

Koautor izjave Nik Völker iz organizacije MiningWatch Portugal kaže: “Projekat MIREU dobio je milione da proučava društvenu prihvatljivost rudarstva u Evropi. Trebala su biti ispunjena dva zahtjeva: da istraživanje vode istraživači društvenih nauka i da budu uključene pogođene zajednice. Ali to se nije dogodilo. Ne možemo prihvatiti da izvještaje, koji će služiti za buduće smjernice politike EU, proizvoljno sastavljaju istraživači iz rudarskih škola, lobističke organizacije, industrijski savjetnici i geolozi.”

Istraživački tim projekta MIREU, koju vodi Geološki zavod Finske GTK, okuplja učesnike iz 14 evropskih zemalja. Jedan od ciljeva bio je i da se prikupe podaci o javnoj percepciji rudarstva za potrebe dvogodišnje publikacije “Pregled sirovinske baze EU”, koja će biti objavljena do kraja 2020. godine.

Potpisnici žalbe tvrde da u istraživanje nije bilo uključeno civilno društvo, niti je provedeno multidisciplinarnim pristupom, kako se to zahtijevalo u pozivu EU za finansiranje projekta. Umjesto toga, studija je rađena bez učešća pogođenih zajednica, što je dovelo do konsolidacije pretpostavki o opoziciji umjesto da pruži snažne i vjerodostojne nalaze da se javnost protivi industrijskim projektima koji imaju visok utjecaja na okoliš.

Prema finskoj koautorici, Susanni Myllylä, doktoru ekonomskih nauka i profesorici za ekološku politiku na Univerzitetu u Istočnoj Finskoj, “robusna ekonomija odgovorna prema klimatskim promjenama trebala bi se zasnivati na održivoj vitalnosti i biološkoj raznolikosti zajednica i njihove okoline. Pasivno profiliranje evropske opozicije bez uspostavljanja dijaloga ne može se smatrati naučnim pristupom. Sve u svemu, ovaj projekat samo pokazuje hitnost provođenja javne rasprave o sprezi istraživačkih projekata koje finansira EU s korporativnim industrijskim igračima, čiji su interesi često sukobljeni s građanskim pravima.”

Uzimajući u obzir nadolazeće desetljeće niskougljenične budućnosti s prognozom rastućih potreba za metalima, Evropska komisija finansira mnoštvo istraživačkih projekata i javno-privatnih partnerstava kako bi osigurala dovoljnu domaću opskrbljenost sirovinama. Zbog sukoba oko korištenja zemljišta i brige zbog degradacije okoliša oko rudarskih projekata, ova inicijativa očito nije baš dobrodošla u nekoliko ruralnih područja nekih perifernih evropskih zemalja. Projekat MIREU trebao je provesti nezavisno istraživanje o tim problemima, ali to nije učinjeno, čime je doprinio već postojećem društvenom nepovjerenju, kako prema EU, tako i prema naučnim istraživanjima.

Kompletna žalba dostavljena Europskoj komisiji data je u prilogu.